مردم را با حکمت و اندرز نیکو به راه پروردگارت دعوت کن.
در حالیکه ملت ما با زخمهای سیاسی، مشکلات اقتصادی، گسست اجتماعی و تضعیف اعتماد دینی مواجه است، نقدهای رسانهای، منبری، حزبی یا خیابانی که صرفاً شکایت و سرزنش باشد، بدون اینکه راهحل بدهد، چیزی جز تخریب روحیه مردم و دلسردی نسل جوان به بار نمیآورد.
لازم است نقد های خویش را در روشنانی احکام دین و به نیت اصلاح وخیر خواهی و نه تخریب و افساد جامعه ارایه کرد.
نقد در سنت نبوی و فقه اهل سنت
پیامبر اسلام صلی الله علیه و سلم فرمود:
الدِّينُ النَّصِيحَة (رواه مسلم)
دین، همگی خیرخواهی است.
در واقع، هر نقدی که از روح نصیحت و نجات تهی باشد، دیگر دینی نیست؛ بلکه نوعی کینهورزی، بیمهری یا خودبرتربینی است.
امام شافعی رحمهالله با جملهای عمیق میفرماید:
من وعظ أخاه سِرًّا فقد زانه، ومن وعظه علانية فقد شانه
نصیحت در نهان، زینت مؤمن است؛ اما در علن، مایه ننگ.
و امام ابن تیمیه رحمهالله با دقت فقهی میگوید:

النّاقد إن لم یقدّم البدیل فهو شاکٍ لا مصلح
نقدکنندهای که جایگزین ارائه نمیکند، شکایتگر است نه اصلاحگر.
در جامعهی ما، بسیاری از سخنرانیها، رسانهها، جلسات سیاسی و حتی منبرهای دینی بهجای راهحل دادن، مملو از انتقادهای بیاساس و تکراریاند که بهجای اصلاح، آبروی شخصیتها و نهادها را میبرند، بدون اینکه طرح ونقشه ای بیرون رفت از مشکلات پیشنهاد شود.
وضعیت مسلمانان در سطح افغانستان وامت اسلامی .
• برخی جریانها، بهجای وحدت و همفکری، در صدد تخریب یکدیگرند.
• رسانهها، بهجای هدایت، به افزایش شکاف و ایجاد فضای منفی میپردازند.
• اختلافات مذهبی، زبانی، قومی و سیاسی، بهجای حلوفصل، در قالب نقدهای مسموم بازتولید میشوند.
در امت اسلامی:
• ما شاهد فروپاشی وحدت در سایهی تکفیر، تحقیر و نقدهای کور هستیم.
• دشمنان امت، دقیقاً از همین فضای بیاعتمادی، برای نفوذ و تفرقه استفاده میکنند.
• در نبود نقد سالم، مصلحان منزوی و فرصتطلبان برجسته میشوند.
• صهیونیزم رسانه ای رشد کرده در دید مردم موقر و دلسوز به جامعه معرفی می شوند.
راه برونرفت: نقد همراه با نیت خیر، طرح سازنده، و رعایت حرمت
اسلام از ما میخواهد که اگر نقد میکنیم:
1. از سر خیرخواهی و دلسوزی باشد؛ نه خصومت و برتریطلبی.
2. راهحل جایگزین و قابل عمل ارائه دهیم.
3. زبان و ادبیات ما مملو از ادب، احترام و کرامت انسانی باشد.
4. آبروی افراد و نهادها را حفظ کنیم.
5. با نیت اصلاح نقد کنیم، نه انتقام یا معاندت .
نقد در اسلام، ابزار اصلاح است نه تفرقه. نقد بیمشوره و بیراهحل، همانند آتش در کاه است؛ سریع شعلهور میشود، اما هیچ اصلاحی نمیآورد.
ملت ما و امت اسلامی نیازمند مصلحان دانا، خیرخواهان ناصح، و منتقدان با طرح و همدلی است؛ نه شکایتگران رسانهای و غوغاسالاران سیاسی.
بیایید از طبیب دانا بیاموزیم؛ او هم درد را میگوید، هم درمان را تجویز میکند. نه آنکه تنها زخم را نشان دهد و روح را بیدرمان رها کند.
